Rodzaje roszczeń windykacyjnych

Roszczenia – to sposób ochrony prawnej własności poprzez system roszczeń, który przysługuje właścicielowi należności lub nieruchomości w przypadku naruszenia podstawowych, przysługujących mu praw. Ochrona petytoryjna gwarantowana jest przez dwa rodzaje roszczeń – windykacyjne i negatoryjne.

Roszczenie windykacyjne

Może nastąpić tylko wtedy, kiedy zostaną spełnione dwa warunki: rzecz dotyczy żądania wydania rzeczy i gdy roszczenie wynika z prawa własności. Uprawniony do wystąpienia z roszczeniami jest właściciel, współwłaściciel, użytkownik wieczysty lub dzierżyciel.

Roszczenie negatoryjne

Składa się z dwóch uprawnień realizowanych łącznie lub oddzielnie:

  • żądania przywrócenia stanu zgodnego z prawem;
  • zaniechania naruszeń.

Roszczenie wiarygodne

Roszczenie jest wiarygodne wtedy, gdy opiera się na podstawie prawnej, która pozwala na jego egzekwowanie na drodze wskazanej w przepisach prawa.

Roszczenie bezzasadne

Roszczenie jest oczywiście bezzasadne w takiej sytuacji, kiedy to z treści pozwu wynika, że żądanie jest sprzeczne z przepisami prawa i w związku z tym nie może być uwzględnione. Okoliczności te ocenia sąd, przy czym oczywistą bezzasadność musi powodować sama istota sprawy, np. kiedy roszczenie wynika z umowy będącej z mocy prawa nieważną.

Roszczenie główne

Roszczenie główne jest to roszczenie podstawowe, które przysługuje wierzycielowi, np. należności na fakturze niezapłaconej przez dłużnika.

Roszczenia uboczne

Roszczenia dodatkowe, które przysługują wierzycielowi w związku z przysługującym mu roszczeniem głównym; dotyczy to przede wszystkim odsetek za opóźnienie czy zwłokę, także kosztów dochodzenia należności.

Windykacja w Polsce

Windykacja to proces odzyskiwania własności za pomocą zdefiniowanych w przepisach prawa środków. Poprzez zbiór czynności prawnych oraz procesowych wierzyciel – zatem osoba mająca prawo do danego świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego – dochodzi należnych kwot lub przedmiotów od dłużnika.

Windykacja to proces legalny, o ile w czasie podejmowanych działań odzyskiwana długu nie dochodzi do łamania  prawa. Windykacja ma na celu zmotywowanie dłużnika do spłacenia zobowiązania. Proces windykacji rozpoczyna się w momencie, gdy dłużnik nie spłacił na czas zobowiązania, a np. nie można nawiązać z nim kontaktu.

Wyróżnia się kilka rodzajów windykacji, m.in. ze względu na stosowane środki i narzędzia mówi się o:

  • windykacji miękkiej
  • windykacji twardej

Jeśli chodzi o kraj pochodzenia dłużnika, od którego windykuje się należności, występuje:

  • windykacja krajowa
  • windykacja zagraniczna.

Polubowne postępowanie to inaczej windykacja miękka. Są to  kontakty między wierzycielem a dłużnikiem mające na celu zmotywowanie go do zapłaty lub ustalenie ugody z nowym planem spłaty. Jeśli klient zleci windykację firmie, to ona w jego imieniu kontaktuje się z dłużnikiem. Kontakty obejmują rozmowy telefoniczne, wiadomości tekstowe, e-maile etc. W czasie windykacji polubownej stosuje się też wysyłanie pism z wezwaniem do zapłaty.

Celem windykacji miękkiej jest:

  • Szybkie odzyskanie należności
  • Brak konieczności przechodzenia do długotrwałego i kosztownego procesu sądowego
  • Sprawdzenie sytuacji finansowej dłużnika celem upewnienia się, czy jest szansa na spłatę należności
  • Uaktualnianie telefonu, adresu itd. dłużnika, jeśli doszło do zmian w tym zakresie i z tej przyczyny dłużnik nie otrzymał wezwania do zapłaty.

Postępowanie sądowe to już etap windykacji twardej. Jeśli polubowne próby odzyskania należności nie przynoszą skutku, to niestety trzeba skorzystać z pomocy sądu. Postępowanie sądowe jest konieczne w sytuacji, gdy dłużnik w ogóle nie jest uchwytny. Jeśli nie da się z nim skontaktować to wierzycielowi zostaje tylko założenie sprawy sądowej. Co więcej, udowodnienie przed sądem, że podejmowano próby kontaktu, które jednak się nie powiodły, może przyspieszyć przychylny wyrok w sprawie.

Przed sądem sprawy o odzyskanie długu prowadzone są w dwóch trybach: jawnie z udziałem dłużnika i wierzyciela, według przepisów ogólnych albo według przepisów odrębnych o postępowaniu. Do tego drugiego trybu należą postępowania upominawcze, także te w trybie elektronicznym, lub nakazowe. W tych trybach posiedzenia są niejawne, bez rozprawy i udziału stron. Po wydaniu nakazu dłużnik ma dwa tygodnie na złożenie sprzeciwu w postępowaniu upominawczym albo zarzutów w postępowaniu nakazowym. Jeśli zrobi to skutecznie, to będzie konieczne wyznaczenie rozprawy w trybie zwykłym, zatem dojdzie do postępowania według przepisów ogólnych. Po postępowaniu sądowym rozpoczyna się postępowanie klauzulowe, którego celem jest uzyskanie klauzuli wykonalności.

Podstawą prawną działania wszystkim firm windykacyjnych na terenie Polski jest zasada swobody działalności gospodarczej wynikająca z Konstytucji oraz ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z ustawą podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Ponieważ żaden z przepisów nie zabrania prowadzenia działalności windykacyjnej możliwe jest świadczenie tego typu usług.

Ponadto firma windykacyjna korzysta z wszelkich  uprawnień jakie przysługują wierzycielowi. W kodeksie cywilnym w art. 354 § 1 wskazano, że dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Wynika z tego, że wierzyciel dysponuje wszelkimi środkami - poza oczywiście tymi, których prawo zabrania mu używać - do dokonywania wszelkich czynności, których celem jest doprowadzenie do spłaty zadłużenia.

Wskazane powyżej akty prawne określają tylko ogólne ramy działania przedsiębiorstwa windykacyjnego, natomiast szczegółowe zasady działalności uzależnione są od tego czy firma windykacyjna prowadzi działalność na zlecenie swoich klientów czy też działa w imieniu własnym.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Previous post Kim jest komornik?
Next post Odpowiedzialność najbliższych dłużnika