Co to jest windykacja?

Osoba chcąca odzyskać swoje dobra od dłużnika, może tego dokonać na dwa sposoby. Pierwszym jest automatyczne skierowanie sprawy do sądu, co najczęściej kończy się egzekucją komorniczą (oczywiście po krótszym lub dłuższym postępowaniu).

Drugim sposobem jest zwrócenie się do firmy windykacyjnej, która niejako „wykupuje” zobowiązanie finansowe dłużnika, daje wierzycielowi należne mu dobra, a sama egzekwuje odzyskanie swojej należności.

Firma windykacyjna zajmuje się nie tylko windykacją długów wykupionych od klientów, ale też w ich imieniu i na ich zlecenie. Zatem niezbędne czynności związane z windykacją należności może przeprowadzić sam wierzyciel, jak również działający z jego polecenia windykator.

Windykacja jest ściśle związana z istnieniem długu. Postępowanie windykacyjne jest bowiem rozpoczynane w momencie, gdy powstaje zaległość płatnicza, a więc gdy ktoś nie zapłaci swojego zobowiązania w wyznaczonym terminie i uporczywie uchyla się od jego uregulowania.

Jeśli dłużnik nie podejmuje z Tobą kontaktu i nie korzysta z tradycyjnych sposobów walki z zadłużeniem, powinieneś rozpocząć windykację należności. Co kryje się pod tym pojęciem? Jest to zbiór czynności prawnych i procesowych, mających na celu zmotywowanie dłużnika do spłacenia zobowiązania, które zaciągnął u wierzyciela.

Słowo windykacja pochodzi z łaciny – vindicatio oznacza dochodzenie roszczeń. Jest to też najkrótsza definicja windykacji. Jak się okazuje, była ona stosowana już za czasów Cesarstwa Rzymskiego, jednak wówczas dotyczyła głównie odzyskiwania rzeczy od osób, które bezprawnie je przetrzymywały. Dzisiaj częściej mówimy o windykacji wierzytelności pieniężnych.

W obrocie gospodarczym zazwyczaj stosowana jest windykacja faktur, które nie zostały uregulowane w terminie za zakupiony towar lub usługę. Dzięki postępowaniu windykacyjnemu można „rozładować” zatory płatnicze, które zagrażają płynności finansowej przedsiębiorstw.

Wobec osób fizycznych prowadzona jest najczęściej windykacja długów z tytułu niezapłaconych rachunków, rat kredytów i pożyczek, alimentów itp.

Najważniejszym celem windykacji jest skłonienie dłużnika do tego, aby uregulował wszystkie należności. Działanie windykacyjne może realizować wierzyciel, pełnomocnik wierzyciela lub firma windykacyjna. Podstawa prawna regulująca działania w tym zakresie to art. 353 § 1 k.c.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje windykacji:

• polubowna (miękka) – opierająca się na dialogu i przypominaniu o mijających terminach zapłaty;
• sądowa (twarda) – gdy wobec braku współpracy ze strony dłużnika, sprawa zostaje skierowana do sądu.

Działania windykacyjne (polubowne) mogą obejmować:

• wysyłanie listownych wezwań do zapłaty;
• wysyłanie SMS-ów i/lub e-maili z przypomnieniem o konieczności spłaty długu;
• rozmowy telefoniczne z dłużnikiem mające na celu informowanie go o stanie zadłużenia i możliwych konsekwencjach w przypadku niezapłacenia długu;
• telefoniczne negocjacje – gdy dłużnik wykazuje chęć współpracy, windykator może dokonać pewnych ustępstw (np. rozkładając dług na przystępne raty) w zamian za deklarację terminowych spłat.

Istnieje również windykacja terenowa – polega ona na bezpośrednim kontakcie windykatora z dłużnikiem. Najczęściej jest to osobista wizyta w miejscu zamieszkania albo prowadzenia działalności gospodarczej. Nie musimy podejmować rozmowy z windykatorem (nie ma on prawa wejść do naszego domu na siłę), ale z reguły warto to zrobić. Póki sprawa jest na etapie windykacji polubownej, mamy szansę negocjować warunki spłaty, nie jesteśmy też jeszcze obciążeni kosztami sądowymi czy egzekucyjnymi.

W społeczeństwie pokutuje negatywna opinia o firmach windykacyjnych, która jest wynikiem krzywdzących i nieprawdziwych stereotypów o tym, że działania windykacyjne są nielegalne, a firmy windykacyjne swoimi działaniami łamią prawo. Tymczasem działanie firm windykacyjnych jest całkowicie legalne, a prawo polskie pozwala na podejmowanie wszelkich działań zmierzających do dochodzenia swojej własności, które nie łamią obowiązujących przepisów ani nie stoją w sprzeczności z porządkiem prawnym.

Profesjonalne i działające etycznie firmy windykacyjne pomagają w likwidowaniu zatorów płatniczych w gospodarce. Przywracają płynność finansową uczciwym przedsiębiorcom, pomagając im w dochodzeniu należności od nierzetelnych kontrahentów, kredytujących się ich kosztem. Wielokrotnie jest to dla firm-wierzycieli ostatnia deska ratunku przed bankructwem.