Odpowiedzialność najbliższych dłużnika

Czy żona odpowiada za długi męża swego i odwrotnie? Praktyka windykacyjna pokazuje, że większość wierzycieli tkwi w (kosztownym dla nich) błędzie, jeśli chodzi o ewentualność i zakres omawianej odpowiedzialności.

W grę wchodzą trzy warianty – sytuacje prawne. Omówmy je na przykładzie umowy pożyczki prywatnej.

Jeżeli w umowie pożyczki podpisali się jako pożyczkobiorcy zarówno mąż, jak i żona, to oczywiście oboje są dłużnikami, solidarnie. Wtedy możesz egzekwować swą pożyczkową należność zarówno z ich majątków odrębnych – osobistych (np. z wynagrodzenia za pracę każdego z nich), jak też z majątku wspólnego (np. wspólne mieszkanie) jako wspólności małżeńskiej – ustawowej.

Jeżeli natomiast jako pożyczkobiorca w umowie figuruje tylko jedno z nich, a więc na przykład mąż, a żona tylko wyraziła na umowie pożyczki zgodę na jej zaciągnięcie przez męża (ale nie figuruje w umowie pożyczki jako pożyczkobiorca solidarny), to możesz egzekwować z majątku osobistego – odrębnego dłużnika, czyli jej męża, ale nie z jej majątku osobistego. Przykładowo więc komornik może zająć wynagrodzenie dłużnika (męża), ale nie może zająć wynagrodzenia jego żony, która co prawda wyraziła zgodę na zaciągnięcie przez niego pożyczki, ale nie jest pożyczkobiorcą solidarnym. Możesz jednak w takiej sytuacji dochodzić zapłaty w postępowaniu egzekucyjnym z ich majątku wspólnego, czyli komornik może prowadzić egzekucję na przykład z ich wspólnego mieszkania.

I trzecia opcja, najmniej korzystna dla wierzyciela – gdy żona nie figuruje w umowie pożyczki (tudzież w odrębnym piśmie) ani jako pożyczkobiorca solidarny, ani jako osoba – współmałżonek, który wyraził zgodę na zaciągnięcie pożyczki przez męża. Wówczas możesz egzekwować dług tylko z majątku osobistego jej męża. Nie możesz zatem prowadzić egzekucji ze wspólnej nieruchomości. Owszem, komornik może zająć ich wspólną nieruchomość na Twój wniosek, ale następnie poinformuje Cię jako wierzyciela, że dalsze czynności egzekucyjne, jeśli chodzi o nieruchomość, uzależnione są od dostarczenia mu przez Ciebie klauzuli wykonalności przeciwko żonie dłużnika (z ograniczeniem egzekucji do majątku wspólnego). Ty jednak w takiej sytuacji nie uzyskasz w sądzie takiej klauzuli; uzyskałbyś ją natomiast, gdybyś dysponował oświadczeniem żony dłużnika, w którym to oświadczeniu wyraża ona zgodę na zaciągnięcie pożyczki przez męża.

Jeżeli jednak egzekucja przeciwko dłużnikowi – mężowi zostanie umorzona z powodu bezskuteczności, to jako wierzyciel będziesz mógł doprowadzić do przymusowego podziału majątku, co tyczy się także nieruchomości. W takiej sytuacji, w wyniku dokonanego podziału, dłużnik będzie już miał majątek osobisty i z tego majątku komornik będzie mógł prowadzić egzekucję. Jest to jednak (jak można się domyślić) bardzo czasochłonny proces.

Konkludując, gdy udzielasz pożyczki żonatemu znajomemu i gdy wiesz o tym, że pożyczkę skonsumują oboje, zażądaj, by także oboje figurowali – podpisali się w umowie pożyczki jako pożyczkobiorcy.

Windykacja w Polsce

Firma windykacyjna to przedsiębiorstwo o specjalistycznym profilu zajmujące się windykacją długów w imieniu i na zlecenie klientów lub we własnym interesie, jeśli przejmie w ramach cesji wierzytelności długi osób trzecich. Działające w Polsce w branży windykacji firmy nie muszą mieć żadnej licencji. Nie ma także norm prawnych regulujących ich funkcjonowanie w sposób szczegółowy.

Na rynku jest sporo firm operujących w branży windykacji, a do tak wymagającego pod kątem logistyki, znajomości prawa, umiejętności kontaktów z dłużnikami procesu, jakim jest windykacja, warto wybrać windykatora z doświadczeniem i o nieposzlakowanej opinii. 

Podstawą prawną działania firm windykacyjnych jest zasada swobody działalności gospodarczej, która jest zagwarantowana w Konstytucji, a także wynika z Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Z kolei Kodeks cywilny zawiera definicję dłużnika, z której wynika, że wierzyciel ma prawo użyć zgodnych z prawem środków, celem odzyskania swojej należności – patrz art. 354. § 1: „Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.”

Windykacja to proces odzyskiwania własności za pomocą zdefiniowanych w przepisach prawa środków. Poprzez zbiór czynności prawnych oraz procesowych wierzyciel – zatem osoba mająca prawo do danego świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego – dochodzi należnych kwot lub przedmiotów od dłużnika.

Windykacja to proces legalny, o ile w czasie podejmowanych działań odzyskiwana długu nie dochodzi do łamania  prawa. Windykacja ma na celu zmotywowanie dłużnika do spłacenia zobowiązania. Proces windykacji rozpoczyna się w momencie, gdy dłużnik nie spłacił na czas zobowiązania, a np. nie można nawiązać z nim kontaktu.

Wyróżnia się kilka rodzajów windykacji, m.in. ze względu na stosowane środki i narzędzia mówi się o:

  • windykacji miękkiej
  • windykacji twardej

Jeśli chodzi o kraj pochodzenia dłużnika, od którego windykuje się należności, występuje:

  • windykacja krajowa
  • windykacja zagraniczna.

Podstawą prawną działania wszystkim firm windykacyjnych na terenie Polski jest zasada swobody działalności gospodarczej wynikająca z Konstytucji oraz ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z ustawą podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Ponieważ żaden z przepisów nie zabrania prowadzenia działalności windykacyjnej możliwe jest świadczenie tego typu usług.

Ponadto firma windykacyjna korzysta z wszelkich  uprawnień jakie przysługują wierzycielowi. W kodeksie cywilnym w art. 354 § 1 wskazano, że dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Wynika z tego, że wierzyciel dysponuje wszelkimi środkami - poza oczywiście tymi, których prawo zabrania mu używać - do dokonywania wszelkich czynności, których celem jest doprowadzenie do spłaty zadłużenia.

Wskazane powyżej akty prawne określają tylko ogólne ramy działania przedsiębiorstwa windykacyjnego, natomiast szczegółowe zasady działalności uzależnione są od tego czy firma windykacyjna prowadzi działalność na zlecenie swoich klientów czy też działa w imieniu własnym.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Previous post Rodzaje roszczeń windykacyjnych
Next post Czy mogę umieścić dłużnika w internecie?