Odpowiedzialność najbliższych dłużnika

Czy żona odpowiada za długi męża swego i odwrotnie? Praktyka windykacyjna pokazuje, że większość wierzycieli tkwi w (kosztownym dla nich) błędzie, jeśli chodzi o ewentualność i zakres omawianej odpowiedzialności.

W grę wchodzą trzy warianty – sytuacje prawne. Omówmy je na przykładzie umowy pożyczki prywatnej.

Jeżeli w umowie pożyczki podpisali się jako pożyczkobiorcy zarówno mąż, jak i żona, to oczywiście oboje są dłużnikami, solidarnie. Wtedy możesz egzekwować swą pożyczkową należność zarówno z ich majątków odrębnych – osobistych (np. z wynagrodzenia za pracę każdego z nich), jak też z majątku wspólnego (np. wspólne mieszkanie) jako wspólności małżeńskiej – ustawowej.

Jeżeli natomiast jako pożyczkobiorca w umowie figuruje tylko jedno z nich, a więc na przykład mąż, a żona tylko wyraziła na umowie pożyczki zgodę na jej zaciągnięcie przez męża (ale nie figuruje w umowie pożyczki jako pożyczkobiorca solidarny), to możesz egzekwować z majątku osobistego – odrębnego dłużnika, czyli jej męża, ale nie z jej majątku osobistego. Przykładowo więc komornik może zająć wynagrodzenie dłużnika (męża), ale nie może zająć wynagrodzenia jego żony, która co prawda wyraziła zgodę na zaciągnięcie przez niego pożyczki, ale nie jest pożyczkobiorcą solidarnym. Możesz jednak w takiej sytuacji dochodzić zapłaty w postępowaniu egzekucyjnym z ich majątku wspólnego, czyli komornik może prowadzić egzekucję na przykład z ich wspólnego mieszkania.

I trzecia opcja, najmniej korzystna dla wierzyciela – gdy żona nie figuruje w umowie pożyczki (tudzież w odrębnym piśmie) ani jako pożyczkobiorca solidarny, ani jako osoba – współmałżonek, który wyraził zgodę na zaciągnięcie pożyczki przez męża. Wówczas możesz egzekwować dług tylko z majątku osobistego jej męża. Nie możesz zatem prowadzić egzekucji ze wspólnej nieruchomości. Owszem, komornik może zająć ich wspólną nieruchomość na Twój wniosek, ale następnie poinformuje Cię jako wierzyciela, że dalsze czynności egzekucyjne, jeśli chodzi o nieruchomość, uzależnione są od dostarczenia mu przez Ciebie klauzuli wykonalności przeciwko żonie dłużnika (z ograniczeniem egzekucji do majątku wspólnego). Ty jednak w takiej sytuacji nie uzyskasz w sądzie takiej klauzuli; uzyskałbyś ją natomiast, gdybyś dysponował oświadczeniem żony dłużnika, w którym to oświadczeniu wyraża ona zgodę na zaciągnięcie pożyczki przez męża.

Jeżeli jednak egzekucja przeciwko dłużnikowi – mężowi zostanie umorzona z powodu bezskuteczności, to jako wierzyciel będziesz mógł doprowadzić do przymusowego podziału majątku, co tyczy się także nieruchomości. W takiej sytuacji, w wyniku dokonanego podziału, dłużnik będzie już miał majątek osobisty i z tego majątku komornik będzie mógł prowadzić egzekucję. Jest to jednak (jak można się domyślić) bardzo czasochłonny proces.

Konkludując, gdy udzielasz pożyczki żonatemu znajomemu i gdy wiesz o tym, że pożyczkę skonsumują oboje, zażądaj, by także oboje figurowali – podpisali się w umowie pożyczki jako pożyczkobiorcy.

Windykacja w Polsce

Polubowne postępowanie to inaczej windykacja miękka. Są to  kontakty między wierzycielem a dłużnikiem mające na celu zmotywowanie go do zapłaty lub ustalenie ugody z nowym planem spłaty. Jeśli klient zleci windykację firmie, to ona w jego imieniu kontaktuje się z dłużnikiem. Kontakty obejmują rozmowy telefoniczne, wiadomości tekstowe, e-maile etc. W czasie windykacji polubownej stosuje się też wysyłanie pism z wezwaniem do zapłaty.

Celem windykacji miękkiej jest:

  • Szybkie odzyskanie należności
  • Brak konieczności przechodzenia do długotrwałego i kosztownego procesu sądowego
  • Sprawdzenie sytuacji finansowej dłużnika celem upewnienia się, czy jest szansa na spłatę należności
  • Uaktualnianie telefonu, adresu itd. dłużnika, jeśli doszło do zmian w tym zakresie i z tej przyczyny dłużnik nie otrzymał wezwania do zapłaty.

Postępowanie sądowe to już etap windykacji twardej. Jeśli polubowne próby odzyskania należności nie przynoszą skutku, to niestety trzeba skorzystać z pomocy sądu. Postępowanie sądowe jest konieczne w sytuacji, gdy dłużnik w ogóle nie jest uchwytny. Jeśli nie da się z nim skontaktować to wierzycielowi zostaje tylko założenie sprawy sądowej. Co więcej, udowodnienie przed sądem, że podejmowano próby kontaktu, które jednak się nie powiodły, może przyspieszyć przychylny wyrok w sprawie.

Przed sądem sprawy o odzyskanie długu prowadzone są w dwóch trybach: jawnie z udziałem dłużnika i wierzyciela, według przepisów ogólnych albo według przepisów odrębnych o postępowaniu. Do tego drugiego trybu należą postępowania upominawcze, także te w trybie elektronicznym, lub nakazowe. W tych trybach posiedzenia są niejawne, bez rozprawy i udziału stron. Po wydaniu nakazu dłużnik ma dwa tygodnie na złożenie sprzeciwu w postępowaniu upominawczym albo zarzutów w postępowaniu nakazowym. Jeśli zrobi to skutecznie, to będzie konieczne wyznaczenie rozprawy w trybie zwykłym, zatem dojdzie do postępowania według przepisów ogólnych. Po postępowaniu sądowym rozpoczyna się postępowanie klauzulowe, którego celem jest uzyskanie klauzuli wykonalności.

Windykacja to proces odzyskiwania własności za pomocą zdefiniowanych w przepisach prawa środków. Poprzez zbiór czynności prawnych oraz procesowych wierzyciel – zatem osoba mająca prawo do danego świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego – dochodzi należnych kwot lub przedmiotów od dłużnika.

Windykacja to proces legalny, o ile w czasie podejmowanych działań odzyskiwana długu nie dochodzi do łamania  prawa. Windykacja ma na celu zmotywowanie dłużnika do spłacenia zobowiązania. Proces windykacji rozpoczyna się w momencie, gdy dłużnik nie spłacił na czas zobowiązania, a np. nie można nawiązać z nim kontaktu.

Wyróżnia się kilka rodzajów windykacji, m.in. ze względu na stosowane środki i narzędzia mówi się o:

  • windykacji miękkiej
  • windykacji twardej

Jeśli chodzi o kraj pochodzenia dłużnika, od którego windykuje się należności, występuje:

  • windykacja krajowa
  • windykacja zagraniczna.

W zdecydowanej większości przypadków firma windykacyjna prowadzi swoje działania wobec dłużników, którzy są jednocześnie konsumentami, dlatego istotne jest to, żeby dokonywane przez nią czynności nie naruszały przysługujących konsumentom uprawnień. Wynikają one przede wszystkim z dwóch aktów prawnych: ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Na straży przestrzegania powyższych regulacji stoi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Działalność windykacyjna nie podlega koncesjonowaniu, niemniej jednak cześć firm z tego sektora w drodze dbałości o zachowanie jak najwyższych standardów sama nakłada na siebie zobowiązania. Dzieje się tak np. poprzez stworzenie lub przystąpienie do zrzeszenia finansowego np. Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych oraz zobowiązaniu się do przestrzegania funkcjonujących w takich organizacjach kodeksów etycznych. Dla potencjalnego dłużnika istotne jest to, że może on wymagać od firmy windykacyjnej, aby prowadzone przez nią działania były zgodne nie tylko z przepisami prawa, ale również z regulacjami zawartymi w takich kodeksach etycznych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Previous post Rodzaje roszczeń windykacyjnych
Next post Czy mogę umieścić dłużnika w internecie?